Karpuz Etkisi
ITIL 4 eğitimlerimde geçen bir kavram. Karpuz etkisine dikkat etmek. Kısaca, sayılar bizi yanıltabilir. İlk bakışda “iyi” (yeşil) gibi görünen bir sayı aslında öyle olmayabilir.
Biliyorsunuz, karpuzun dışı yeşildir. Yeşil de raporlarda İYİ bir renk olarak kullanılır. Yeşil ile işaretlenen şeyler konusunda işler iyi gidiyor anlamına gelir. Kırmızı ise tam tersi, kırmızı ile işaretlenen yerlerde sıkıntı var demektir.
Dolayısı ile karpuz etkisi ile anlatılmaya çalışan: Karpuzun dışının yeşil olması gibi, ilk bakışda güzel görünen bir rakam, sonrasında aslında o kadar da iyi olmayabilir, karpuzun içinden kırmızı çıkması gibi, KIRMIZI olabilir.
Nasıl yani? Bir sayı hem iyi hem kötü nasıl olabilir?
Bir örnek üzerinden bakalım. Aşağıdaki youtube video’da da anlattığım gibi. Bir odanın sıcaklığı ortalama 21 derece ise bu rakam birçok kişi tarafından gayet sağlıklı bir sıcaklık olarak kabul edilir. Ama aslında, bu odada bir insanı öldürecek kadar sağlıksız olabilir. Mesela, odanın sıcaklığı bir saat -18 derece olsa ve ardından bir saat boyunca +60 derece olsa, bir insanın yaşaması için uygun bir ortam olmadığı halde, odanın ortalama sıcaklığı 21 derece çıkacaktır.
Yani dikkat etmez isek sayılar bizi yanıltabilir. O yüzden Deming’in de dediği gibi her yöneticinin öğrenmesi gereken 14 maddeden biri İSTATİSTİK dir.
Daha detaylı açıklama için youtube video mu tavsiye ederim. 🙂
